เมื่อพูดถึงภูเขาเพื่อนๆ หลายคนคงนึกถึงสภาพแวดล้อมที่เต็มไปด้วยต้นไม้ ความเขียวขจีและความสดชื่นพร้อมกับบรรยากาศดีๆ ที่หาได้ยากแต่รู้หรือไม่ว่าแท้จริงแล้วป่าไม้ในประเทศไทยนั้นได้ถูกทำลายไปมากกว่าครึ่งหากมองจากแผนที่ต่างๆ ที่มีการวัดจำนวนป่าไม้แล้วล่ะก็จะเห็นได้อย่างชัดเจนเลยว่าภูเขาทั้งหลายได้กลายเป็นภูเขาหัวโล้นไปเสียแล้วซึ่งแน่นอนว่าการที่ประเทศมีภูเขาหัวโล้นเยอะๆนั้นไม่ดีต่อธรรมชาติและการใช้ชีวิตอย่างแน่นอน
ภูเขาหัวโล้นคืออะไร
ภูเขาหัวโล้นก็คือภูเขาบริเวณที่ไม่มีต้นไม้หรือพืชใดปกคลุมอยู่ทำให้เมื่อมองไปแล้วเราจะเห็นเพียงดินที่แห้งแล้ง ความเขียวขจีที่เคยมีก็หายไป ต้นน้ำลำธารที่เคยมีก็เช่นกัน เรียกได้ว่าเป็นปัญหาอย่างหนึ่งก็ว่าได้โดนปัญหาเหล่านี้ก็เกิดจากมนุษย์เราทั้งสิ้น ไม่ว่าจะเป็นการตัดไม้ทำลายป่าปัญหาความแห้งแล้งจนเกิดไฟป่า ทำให้ต้นไม้ทั้งหลายมอดไหม้ไปตามกัน อากาศถูกทำลายการอพยพของชาวพื้นเมือง รวมถึงการปลูกพืชที่ไม่เหมาะกับดินบนภูเขาก็ทำให้หน้าดินถูกทำลายไปได้อย่างง่ายดายทำให้ดินบริเวณนั้นด้อยคุณภาพจนไม่อาจจะนำต้นใดๆ มาปลูกได้ทั้งหมดนี้ทำให้เกิดเป็นภูเขาหัวโล้นให้เห็นกันนั่นเอง
แนวทางการแก้ไข
ถึงแม้ว่าปัญหาจะร้ายแรงเพียงใดแต่ทุกอย่างต่างมีหนทางในการแก้ไข โดยกระบวนการทั้งหมดนั้นจะเริ่มจากการตรวจสอบจากช่องทางต่างๆว่ามีช่วงใดบ้างที่เป็นภูเขาหัวโล้น จากนั้นก็จะเกิดการลาดตระเวนทำข้อมูลของผืนป่าบริเวณนั้นว่าเกิดอะไรขึ้นบ้างเป็นการประเมินเบื้องต้นว่าผืนป่านั้นๆ มีสภาพหนักหนาเช่นไรหากผืนป่านั้นเป็นผืนป่าที่ถูกบุกรุกจากชาวบ้าน ก็อาจจะมีการเจรจามีการมอบสิทธิ์ให้ที่ทำกินกันอย่างเป็นธรรม โดยทุกอย่างจะต้องอยู่ในโครงการฟื้นฟูมีการปลูกป่าและสร้างฝายอย่างจริงจัง เป็นต้นซึ่งกระบวนการทั้งหมดจะต้องได้รับการดูแลอย่างใกล้ชิดและต่อเนื่องเป็นเวลานานปัญหาภูเขาหัวโล้นต่างๆ จึงจะกลับคืนมาเป็นภูเขาป่าไม้เหมือนเดิม
ตัวอย่างพื้นที่ที่ได้รับการแก้ไขแล้ว
สำหรับพื้นที่ที่เป็นภูเขาหัวโล้นอย่างเห็นได้ชัดที่หนึ่งนั่นก็คือบริเวณเขาปางขอนจังหวัดเชียงราย ที่อยู่อาศัยของชาวเผ่าอาข่า เป็นต้นในสมัยแรกที่ชาวเผ่าอาข่าได้เข้ามาอาศัยบริเวณนี้นั้นก็นิยมที่จะปลูกฝิ่นและทำไร่เลื่อนลอยเป็นจำนวนมาก ทำให้ลำธารและป่าไม้ถูกทำลายจนกลายเป็นภูเขาหัวโล้นในที่สุดอย่างไรก็ตามในปัจจุบันบริเวณนั้นก็ได้เข้าโครงการรัฐวิสาหกิจชุมชนบ้านปางขอนมีการปลูกกาแฟ ทำให้ป่าไม้กลับมาอุดมสมบูรณ์อีกทั้งยังมีผลิตภัณฑ์อย่างเมล็ดกาแฟช่วยทำรายได้ให้กับชาวเผ่าอาข่าอีกด้วย
โครงการรัฐวิสาหกิจชุมชนบ้านปางขอนมีการปลูกกาแฟ ทำให้ป่าไม้กลับมาอุดมสมบูรณ์อีกทั้งยังมีผลิตภัณฑ์อย่างเมล็ดกาแฟช่วยทำรายได้ให้กับชาวเผ่าอาข่าอีกด้วย